Τάι Τσι Τσουάν & Τσι Γκονγκ
Τάι Τσι: Το Ύψιστο Όλον
Ένας χαρακτηρισμός έντονα ποιητικός, συμβολικός και διπλά υπερθετικός που αναφέρεται προφανώς στο μέγα άπειρο του σύμπαντος, στην αέναη ύπαρξη, στο Τάο!
Τσουάν: Γροθιά
Τάι Τσι Τσουάν: Η γροθιά του Ύψιστου Όλου, η ανώτατη πολεμική τέχνη!
Ιστορική προέλευση και o διαχρονικός στόχος του Τάι Τσι Τσουάν:
Το Τάι Τσι Τσουάν αναφέρεται σήμερα ως αργός ενεργειακός χορός, διαλογισμός σε κίνηση, πάλη σκιών, ολιστική θεραπευτική άσκηση.
Όμως το Τάι Τσι Τσουάν ξεκίνησε από την Κίνα το ταξίδι του στην Ιστορία ως μια «ήπια» πολεμική τέχνη που έδινε έμφαση σε αργές κινήσεις εξάσκησης, οι οποίες δεν καταπονούσαν το σώμα του ασκουμένου και στηρίζονταν στην λογική της εκτροπής της επίθεσης και όχι της αντιπαράθεσης.
Ο μύθος λέει πως την τέχνη εμπνεύστηκε τον 14ο μ. Χ. αιώνα ο Ταοϊστής ερημίτης Chang San-Feng παρατηρώντας τυχαία την νίκη ενός φιδιού απέναντι στην θεωρητικά υπερέχουσα επίθεση από αέρος ενός πουλιού.
Οι ελικοειδείς κινήσεις αποφυγής του φιδιού αποδείχτηκαν αποτελεσματική άμυνα απέναντι στις ευθείς επιθετικές κινήσεις του πουλιού, το οποίο εξαντλημένο εγκατέλειψε σύντομα την προσπάθεια να πιάσει το φίδι.
Ο ερημίτης τότε συνειδητοποίησε την αποτελεσματικότητα και την υπεροχή της ευλυγισίας και της συνεχούς πλάγιας εκτροπής της επίθεσης -όσο ευθεία, δυνατή και γρήγορη και αν είναι αυτή- και δημιούργησε την πρώτη φόρμα Τάι Τσι Τσουάν!
Πιο πιθανή είναι όμως η ιστορία της οικογένειας Τσεν, σύμφωνα με την οποία δημιουργός του Τάι Τσι Τσουάν ήταν ο Τσεν Γουάν Τινγκ, υψηλόβαθμος μάχιμος αξιωματικός του κινεζικού στρατού στις αρχές του 17ου αιώνα.
Όποια και να είναι η αλήθεια της προέλευσής του, ένα είναι το σίγουρο: το Τάι Τσι Τσουάν εξελίχθηκε μαζί με την συνείδηση και τις σύγχρονες ανάγκες του ανθρώπου και αξιοποιώντας τις θεωρίες της Κινέζικης Ιατρικής και της ταοϊστικής φιλοσοφίας (θεωρία των 5 στοιχείων, θεωρία Yin-Yang, θεωρία ενεργειακών καναλιών και κέντρων) εμπλουτίστηκε και απέκτησε μεγάλο εύρος εφαρμογών, κυρίως προς την κατεύθυνση της υγείας και της αυτογνωσίας.
Στην εποχή μας είναι συνήθως σαφής ο στόχος στους περισσότερους που επιλέγουν την άσκηση στην τέχνη του απλοποιημένου Τάι Τσι που από πολλούς δασκάλους δεν ονομάζεται πλέον Ται Τσι Τσουάν, γιατί δεν πολεμάμε κάτι έξω από εμάς. Αντ’ αυτού συνειδητός στόχος είναι η διαχείρηση των αδυναμιών του νου και του σώματος και η βελτίωση της υγείας.
Τα διαφορετικά στυλ Τάι Τσι Τσουάν:
Ίσως φανεί παράξενο σε όποιον πρωτογνωρίζει το απλό Τάι Τσι πως υπάρχουν τόσα πολλά στυλ παραδοσιακού πολεμικού Τάι Τσι Τσουάν (Yang style, Wu style, Chen style, Sun style και όλα αυτά με αρκετές παραλλαγές).
Ας καταλάβουμε κατ’ αρχάς πως η ουσία σε όλα τα παραδοσιακά στυλ είναι η ίδια και πως ανεξάρτητα από το είδος, πάντα το πρώτο βήμα είναι να μάθουμε την “φόρμα”, δηλαδή κάποιες κινήσεις με την σωστή τους σειρά, σαν να μαθαίνουμε τα βήματα ενός χορού.
Σε όλα τα στυλ Τάι Τσι, τα βήματα αυτά συνοδεύονται από πρακτικές πληροφορίες για την φυσική αναπνοή και την σωστή στήριξη του σώματος, αυτό δηλαδή που ονομάζουμε μηχανικό ή εξωτερικό κομμάτι της φόρμας. Σε όσους δε ασκούνται στην αυθεντική και πλήρη τέχνη του πολεμικού Τάι Τσι Τσουάν οι πρακτικές πληροφορίες είναι πολύ περισσότερες σύμφωνα με τις αρχές των κλασσικών κειμένων του Τάι Τσι Τσουάν.
Μόλις μπορούμε πια να θυμόμαστε καλά την φόρμα, αρχίζουμε να συνδέουμε τις αισθήσεις μας με την πρόθεσή μας προκειμένου να είμαστε σε θέση να βιώνουμε συνειδητά την ενέργεια του σώματος και του περιβάλλοντος. Αυτό είναι το λεγόμενο ενεργειακό ή εσωτερικό κομμάτι της φόρμας που είναι νεότερη προσθήκη στην τέχνη του Ται Τσι.
Η συνειδητή ενεργειακή δουλειά είναι κατά την γνώμη του γράφοντος αυτό που καθιστά το σύγχρονο Τάι Τσι ξεχωριστό και κατάλληλο για τους περισσότερους σύγχρονους ανθρώπους ειδικότερα στη Δύση, επειδή το διαφοροποιεί από τις φόρμες των πολεμικών τεχνών που δουλεύουν πρωτίστως με την σωματική δύναμη (εξωτερικές πολεμικές τέχνες όπως τα διάφορα στυλ Κουνγκ Φου) ή με την έξυπνη χρήση της μηχανικής του σώματος και της βαρύτητας (εσωτερικές πολεμικές τέχνες όπως το Τάι Τσι Τσουάν και το Αϊκίντο).
Το να “παίζει” κανείς με το παραδοσιακό Τάι Τσι Τσουάν χωρίς να έχει ασχοληθεί ποτέ συνειδητά με την ενεργειακή ή όπως λέμε την “εσωτερική” του δουλειά, είναι ακριβώς σαν να παίζει κανείς με ένα στρείδι χωρίς ποτέ να το έχει ανοίξει για να δει το μαργαριτάρι μέσα του. Σίγουρα θα βρει τελικά το μαργαριτάρι όπως και να έχει, αλλά θα χρειαστούν περισσότερα χρόνια ακριβώς επειδή η στόχευση δεν είναι συνειδητά προς τα εκεί.
Το Ελληνικό Τάο διδάσκει την απλοποιημένη φόρμα 24 κινήσεων του Πεκίνου, χωρίς τα παραδοσιακά όπλα (σπαθιά κλπ) ούτε έμφαση στις πολεμικές εφαρμογές, αλλά με τους εξής στόχους:
- την ενδυνάμωση και της αύξηση της πλαστικότητας του σώματος
- την ισορροπία και αρμονία στην σωματική κίνηση
- την πρακτική κατανόηση της ενεργειακής συσχέτισης του ανθρώπου με την γη και τον ουρανό
- την χαλάρωση των σωματικών εντάσεων
- την γαλήνη της ψυχής
- το ησύχασμα του νου
- την πρόληψη της υγείας
Το Τσι Γκονγκ και η σχέση του με το Τάι Τσι:
Τσι: Ενέργεια του αέρα, ζωτική δύναμη του ανθρώπου
Γκονγκ: Πειθαρχία, άσκηση, προσπάθεια που απαιτεί κόπο και χρόνο
Τσι Γκονγκ: Η άσκηση που με κόπο και χρόνο καλλιεργεί και αυξάνει την ζωτική δύναμη του ανθρώπου
Επειδή η ενεργειακή δουλειά στο Τάι Τσι είναι έντονη, προετοιμάζεται πάντα το ενεργειακό έδαφος του μαθητή από τα πρώτα κιόλας μαθήματα με την βοήθεια της τέχνης του Τσι Γκονγκ, που είναι μια τέχνη καθαρά προσανατολισμένη στην υγεία και την ενεργειακή δουλειά με τον εαυτό μας και τις αδυναμίες μας.
Το Τσι Γκονγκ στηρίζεται στην παρατήρηση και ενδοσκόπηση. Εκλεπτύνει τις αισθήσεις μας σε όλες τις ενεργειακές αποχρώσεις της ζωής και μας μαθαίνει να διατηρούμε σωματική και συναισθηματική ισορροπία την ώρα που συνειδητά αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον.
Οι κινήσεις γίνονται αργά και συνειδητά και μέσα από αυτές μαθαίνουμε αρχικά να παρατηρούμε και να σεβόμαστε και σταδιακά να ερμηνεύουμε και να εξισορροπούμε τις εντάσεις, τους πόνους και τις κάθε μορφής ιδιαιτερότητες του σώματός μας.
Οι αισθήσεις καθαρίζουν και οξύνονται, η επίγνωσή μας βρίσκεται σε εγρήγορση και κάθε αρνητικό συναίσθημα μέσα μας έρχεται με ήπιο τρόπο στην επιφάνεια, δίνοντάς μας το χρονικό περιθώριο να το χειριστούμε και να το μεταμορφώσουμε σε θετικό.
Οι φόρμες που διδάσκονται στο Ελληνικό Τάο μέσω εβδομαδιαίων μαθημάτων ή σεμιναρίων από Έλληνες δασκάλους ή προσκεκλημένους δασκάλους του εξωτερικού είναι:
- Tai Chi Chuan – The Beijing 24 movements form
- The 13 moves of Tai Ji Qigong
- The 18 Tai Ji Qigong forms (Shibashi)
- The 12 Wise Animals (spine qigong in a lotus posture)
- The Taoist Yoga Routine (Dao Yin)
- The 9 Secrets of Healing Love
- The Iron Shirt Qigong
- The 5 Elements Qigong
- Qigong for the spine and joints
- The 5 Animals Qigong
- The Microcosmic Orbit
- The Flying Crane
- The 8 precious pieces of cloth (Ba Duan Jin)
- The Swimming Dragon
- Basic Zhineng Qigong
- The 5 Tibetans
- The Inner Smile and the Six Healing Sounds
- The Five Golden Breathing Techniques
- Wuji Qigong
- Zan Zhuang Qigong
- Daoyin Yangsheng Gong
Γιατί Τσι Γκονγκ ή/και Τάι Τσι τελικά?
- Είναι ασκήσεις επίγνωσης που οδηγούν τόσο στην αρμονία του σώματος (αύξηση της ζωτικότητας, αντίσταση στις ασθένειες, ομορφιά στην κίνηση) όσο και στην αρμονία του πνεύματος (συναισθηματική ισορροπία, καθαρός νους, δυνατή πρόθεση).
- Μας θυμίζουν το πώς είναι να ζούμε 100% στο παρόν και σαν παιδιά να χαιρόμαστε και να απολαμβάνουμε τα απλά πράγματα γύρω μας.
- Γενικευμένα δύο από τα άμεσα αποτελέσματα της εξάσκησης τους είναι η απαλλαγή από τις σωματικές, νοητικές και συναισθηματικές εντάσεις της καθημερινότητας και η επαναφορά αίσθησης ευεξίας, πληρότητας και πηγαίας χαράς στην ζωή μας.
- Αποκτάμε ισορροπία και αρμονία στην κίνηση, δυναμώνουν τα πόδια, χαλαρώνουν οι εντάσεις της πλάτης και της σπονδυλικής στήλης και μαθαίνουμε να στεκόμαστε αβίαστα χωρίς να κουραζόμαστε για όση ώρα χρειαστεί, επίσης ανοίγει και βαθαίνει η αναπνοή μας και αυξάνει η ενέργεια όλου του σώματος.
Το μυστικό λοιπόν της παγκόσμιας επιτυχίας των τεχνών αυτών είναι το ότι μας βοηθούν να κατακτήσουμε όλα τα παραπάνω χωρίς τεχνητά εξωτερικά «βοηθήματα» (όργανα γυμναστικής, συμπληρώματα ή υποκατάστατα τροφών, διεγερτικά, ηρεμιστικά κ.ά.), αλλά με μόνο εργαλείο τον εαυτό μας, δηλαδή το σώμα, την ενέργεια και το νου μας.
Αυτή η βιωματική επίγνωση πως υπάρχει ένας τόσο πρακτικός τρόπος να χαλαρώνουμε, να εξισορροπούμε την ενέργεια και να ρυθμίζουμε την διάθεσή μας, αλλάζει την αίσθηση που έχουμε για τις δυνατότητές μας και επαναπροσδιορίζει αυτόματα τους στόχους, τις προτεραιότητες ακόμα και τις αξίες μας!
Μας βοηθάει να αφεθούμε με ακόμα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην πραγματική σοφία και πρόνοια των νόμων της φύσης και του Θεού και να μείνουμε «μόνοι» με τον εαυτό μας άφοβα και για όσο καιρό χρειαστεί, καλλιεργώντας τον και γνωρίζοντάς τον καλύτερα, ώστε να ανακαλύψουμε ο καθένας μας τον μοναδικό και ιδιαίτερο δρόμο της ψυχής του.
Να πώς, ξεκινώντας από τις αργές κινήσεις του Τσι Γκονγκ ή του Τάι Τσι, φτάνουμε τελικά στο σημείο να νιώσουμε πιο ελεύθεροι και να πιστέψουμε ξανά στην πραγματοποίηση των στόχων και των ονείρων που ίσως κάποτε εγκαταλείψαμε.
Βιώστε κι εσείς το πώς μέσα από την σοφή άσκηση του Τσι Γκονγκ και του Τάι Τσι αντλούμε πηγαία διάθεση και δύναμη για να δημιουργήσουμε και να προσφέρουμε ουσιαστικά στο περιβάλλον και τους συνανθρώπους μας πλησιάζοντας έτσι τελικά με τον πιο σφαιρικό, υγιή, ισορροπημένο και σίγουρο τρόπο και την δική μας προσωπική ολοκλήρωση.